Afwijzingsgevoeligheid verschijnt in allerlei vormen in je dagelijks leven. Het is een gevoel dat getriggerd wordt en verbonden is met het moment waarop je de eerste afwijzingen hebt ervaren. De trigger zorgt er in een split second voor dat er onbewust een verbinding ontstaat met dat oude gevoel en voor je het weet stuurt het je aan zonder dat je het in de gaten hebt.
Een praktijkvoorbeeld.
Ze komen samen voor een partnergesprek omdat T het fijn vindt als ik zijn partner E uitleg wat hoogsensitiviteit nu precies is. Hij vindt het lastig om dat goed te vertellen en het zorgt in allerlei dagelijkse situaties voor veel misverstanden tussen hen . Ik vraag hen naar een concreet voorbeeld.
“ik ben helemaal gek van fietsen. Dat vind ik heerlijk om te doen en ik kan daar uren mee bezig zijn. Dan geniet ik enorm van de natuur maar ook van de lijfelijke inspanning. Dat wil ik ook graag samen met E doen. Ik merk tijdens het fietsen dat ik erg weinig reactie krijg van E en dat snap ik niet. Het is toch mooi, zeker als je om je heen kijkt, dat is toch puur genieten?”
Ik zie aan het gezicht van E dat zij dat heel anders ervaart.
“ik weet al als we op de fiets stappen dat ik 10 keer moet horen hoe geweldig het hier is en dat kriebelt mij enorm. Dan ga ik helemaal aan de andere kant zitten met mijn reactie en zeg soms expres niks meer. Ik kan zelf wel bepalen hoe mooi ik het vind. Voor mij is dit heel irritant en dan heb ik het na een half uur wel gezien. Ik weet al precies hoe het gaat”
In het gesprek wordt duidelijk dat dit moment niet alleen verbinding maakt met de intense beleving ( hoogsensitiviteit) maar dat T met zijn woorden voortdurend vist naar de bevestiging die hij nodig heeft. Hij blijft herhalen hoe mooi het is, net zolang totdat zijn partner bevestigt dat hij het goed ziet, goed beleeft.
Daarbij gaat hij voorbij aan de ervaring van zijn partner die voor haar eigen beleving te weinig ruimte ervaart. Dat roept irritatie op en zij reageert niet meer vanuit de eigen beleving en wordt daarmee onbeust onderdeel van de afwijzingsgevoeligheid van T.
Zonder dat ze het willen komen ze zo in een spagaat terecht die vele dagelijkse situaties kleurt.
In het gesprek dat we starten vanuit deze dagelijkse situatie leert T hoe zijn opmerkingen zijn afwijzingsgevoeligheid triggeren. Door niet vanuit zijn eigen ervaring te spreken maar in zijn woorden te hengelen naar de goedkeuring van de ander activeert hij ongewild zijn afwijzingsgevoeligheid. Het maakt direct verbinding met zijn ervaringen toen hij als kind zijn enthousiasme uitte.
Zijn woorden ( het is toch mooi?)laten horen hoe hij daarmee vist naar de bevestiging van zijn partner. Kan hij voor zichzelf genieten zonder dat zijn partner haar goedkeuring geeft? Het helpt als hij vanuit zichzelf spreekt ( ik vind dit prachtig) en het daarbij laat. Dan snijdt hij zijn afwijzingsgevoeligheid de pas af en krijgt zijn aandacht ook een andere richting.
E, zijn partner is onder de indruk van de verbinding die dit ogenschijnlijk onbelangrijke dagelijkse moment maakt met het verhaal van T waarin afwijzing een grote rol speelt. Ze begrijpt hoe haar niet reageren en/of cynisch reageren juist het gevoel van afwijzing in stand houdt. Bovendien maakt ze met haar reactie de ruimte voor haar eigen beleving in dit gezamenlijke moment kleiner.
We spreken samen af hoe ze elkaar concreet kunnen helpen om bij hun eigen beleving te blijven en dat samen te delen.
E: ik zie dat je enthousiast bent. Dat is voor T het signaal dat het goed is en dat hij vanuit zichzelf kan spreken en zo zijn beleving kan delen. Het is ook een signaal dat hij even op moet letten hoe hij zijn beleving deelt. Ze kan nu vanuit een breder perspectief kijken naar de reactie van haar partner en hem helpen niet in de afwijzing terecht te komen.
T: hoe is het voor jou? wil je nog verder fietsen? heb je het nog naar je zin? Zo nodigt hij zijn partner uit om de eigen ervaring te delen zonder de lading van zijn afwijzingsgevoeligheid. Bovendien accepteert hij zijn eigen intense ervaring van de omgeving zonder daarvoor om bevestiging te vragen.
De trigger wordt herkend en een halt toegeroepen. Tegelijkertijd stroomt er mededogen en begrip voor elkaar in het moment en dat is heilzaam om de afwijzingsgevoeligheid tegemoet te treden.
Het herkennen van je trigger en hoe die geactiveerd wordt is essentieel voor het omdraaien van je afwijzingsgevoeligheid. Dit is altijd verbonden met je persoonlijke verhaal.